ANTİK YUNAN TİYATROSUNA YOLCULUK (TRAJEDİ)

   Bu yazımda uzun bir yolculuğa çıkalım dedim. Antik Yunan her zaman ilgimi çekmiştir.
 mitolojileri, efsaneleriyle ama bugün tiyatroyu ele almak istedim. Bu yazım boyunca teorikleşmeden  Antik Yunan tiyatrosu hakkında okumuş olduğum kaynaklardan kısa alıntılara yer vererek yazımı sürdürmek istiyorum. Trajedi, Yunanca köklü bir kelime, tragos ( keçi) ve oidie (türkü) kelimelerin birleşmesiyle keçilerin türküsü anlamına geliyor. Bu köklerin birleşimini görünce aklıma okumuş olduğum, Parfümün Dansı adlı kitap ve Pan'ın Labirenti filmi aklıma geldi. Bu eserleri de mutlaka göz atmanızı öneririm. Eğer merak ettiyseniz linki aktifleştirmeniz yeterli olacaktır.  Antik Yunan'da  bağ bozma şenliklerinde şarap tanrısı Dionysos'u onurlandırmak adına sunulan tiyatrolarla, tiyatronun temelleri atılır. Tragedya'nın konu kaynağı efsanelerdir bir bakıma. Homeros efsaneleri o dönem boyunca tiyatrolarda farklı varyantları ile izleyicisine sunulur.

Dionysos(Şarap Tanrısı)

   Trajedi, eylemlerle kanıtlama, çürütme, acıma, korku, öfke, veya buna benzer heyecan uyandırma adına seyircisine sunulur. Aklımıza ilk gelen trajedi örneği; Romeo ve Juılet'tir şüphesiz. Aristoteles'in Poetika adlı eserinde trajedi ilk kez ele alınır. Aristoteles'e göre trajedi şiirin taklididir. Şiirden ayrı tutansa eylemlerle gerçekleşiyor olmasıdır. Tragedya'da zorunlu olması gereken altı öğeyi de açıklar eserinde. Öykü, karakterler, sözel dışavurum, düşünce, gösteri ve koro şeklindedir. Bu altı öğe, kitabın XV. bölümünde  Aristoteles karakterlerin nasıl olması gerektiğini açıklarken şunları der:

Bir kadın ya da bir köle bile iyi olabilir; bunlardan birincisi biraz, öteki iyice alt düzeyden yaratıklar olsa da. 

Bir karakter erkeksi olabilir, ama bir kadının erkeksi ya da zeki olması uygun düşmez. 

     Aristoteles'in bu söylemlerinden de o dönemde kadına çok önem verilmediğini de görmüş oluyoruz. Okuduğum bir kaynakta Antik Yunan'da tiyatro sunulurken, seyircilerin hepsi kadın olsa dahi içerisinde bir erkeğin bulunması o topluluğa "erkekler" diye seslenilerek sunulmasına neden oluyormuş. Tabi bu bilginin doğruluğu tartışılır. Kaynağı hatırlayamadığımdan dolayı kapıyı aralık bırakmakta fayda var.
 
   Eğer Antik Yunan tiyatrosuna ilgiliyseniz, Poetika'yı okumanızı tavsiye ederim. Aynı şekilde trajedinin örneklerini okumak için birinci kaynağımız şüphesiz Romeo ve Juliet olmalı.
 Şimdiden iyi okumalar, iyi seyirler!

KÜÇÜK K.

Share on Google Plus

About Unknown

This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.